-
دوشنبه هفدهم آذر ۱۳۹۹
-
10:16
شناخت مواد و مصالح ساختمانی
موضوع : کاریرد سنگ
هنر ایران در شناخت و کاربرد سنگ
از زماني كه بشر نخستين ابزارها را با سنگ ساخت و آتش را از سايش دو سنگ بدست آورد و نخستين خانه هاي خود را در دل غارها ساخت تا عصر حاضر، اين ماده ظاهرا" بي جان در زندگي ما نقش اساسي داشته است . همچنان كه امروزه هم سنگهاي تزئيني و نما زينت بخش بنا هاي مدرن و كاخها هستندو سنگهاي گرانبها كه جواهر ناميده مي شوند با جلوه هاي جادويي خود در هاله اي از اوهام و افسانه قرار دارند.با اينكه ايرانيان از هنر كاربرد سنگ در ساخت كاخها ، ستونها ، پله ها ، سنگ نوشته ها و سنگ نگاره ها به خوبي آگاهي داشتند ولي تمدن هايي مثل مصر باستان ، آشوريان و بابليان هم اشيا سنگي ارزشمندي از خود به يادگار گذاشته اند . به عنوان مثال در كنار مجسمه هاي عظيم از خدايان و پادشاهان آشوري مي توان مجسمه هاي بسيار كوچكي از صورت انسان ، گاو ، ميمون و يا ديگر اشكال را به ابعاد حدود 3-2 سانتيمتر تا 0.5 سانتيمتر را مشاهده نمود . ( نمونه هايي از اين مجسمه ها در موزه ايران باستان قابل مشاهده است . )بي شك استان فارس از نظر هنر رشك برانگيز ايرانيان در شناخت و كاربرد سنگ و نقش آفريني بر پيكر سخت آن براي هميشه تاريخ جايگاه ويژه اي دارد. در استان فارس مجموعه كاخهاي تخت جمشيد و پاسارگاد و همچنين سنگ نگاره هاي نقش رستم و نقش رجب و آتشكده فيروز آباد قرار گرفته اند.
سنگ ساختمانی
سنگ جسمی است طبیعی که از اجتماع یک یا چند کانی تشکیل شده است . سنگ یکی از مصالح اصلی در ساخت و ساز می باشد که در اکثر کارهایی که در مهندسی عمران ، راه ، راه آهن و بندر انجام می شود مورد استفاده قرار میگیرد . مهمترین موارد استفاده سنگ را می توان به شرح زیر گروه بندی کرد :
الف) سنگهایی که به شکل بلوک در ساختمان سازی ، سدها ، باراندازها ، دیوارهای جان پناه و از این قبیل استفاده می شوند .
ب) سنگهایی که برای مصارف تزئینی و نمای ساختمان استفاده می شوند .
ج) سنگهایی که برای سنگفرش ، کف و سقف ساختمانها استفاده می شوند .
عوامل مؤثر برای انتخاب سنگ ساختمانی
در ابتدای طرح باید کاربرد موردنظر مشخص باشد و سایر عوامل با توجه به آن تعیین شوند . به طور کلی عوامل مهم در انتخاب سنگ ساختمانی مناسب عبارتند از: قیمت ، رنگ ، دوام و مشخصات فنی .
رنگ :
این عامل بیشتر از دید معماران مهم است ، اگرچه مهندسان نیز حتما روی رنگ سنگ نظر دارند . معمولا رنگهای روشن نسبت به رنگهای تیره ترجیح داده می شوند . این موضوع خصوصا در سنگهای آهکی مهمتر است زیرا اکثر رنگهای تیره سنگهای آهکی در نمای بیرون ساختمان بر اثر نور خورشید و آلودگی هوا دوام ندارد . رنگ سنگ از ویژگیهایی است که از نظر اقتصادی نیز بسیار مهم است . سنگهایی با رنگ سبز ، لاجوردی و قرمز که کمیاب هستند دارای ارزش بیشتری می باشند . گاهی فاصله دید در تشخیص رنگ سنگ اهمیت دارد . یک گرانیت با دانه بندی متوسط که دارای فلدسپاتهای صورتی است ، در فاصله دور با این ویژگی دیده نخواهد شد . همچنین یک قطعه چند رنگ از آن ، در فاصله دور به صورت تک رنگ در خواهد آمد . بنابراین باید تک رنگ یا چند رنگ بودن سنگ را در فاصله ای حدود ۲۰ تا ۵۰ سانتی متر از چشم موردنظر قرار داد.
ترکیب شناسی :
از آنجایی که کانیهای مختلف دارای مقاومتهای متفاوتی در برابر هجوم عوامل هوازدگی می باشند ، طبیعی است که سنگها به دلیل دارا بودن کانیهای سازنده متفاوت ، دارای مقاومتهای گوناگونی نیز در برابر هوازدگی اند و آنهایی که دارای کانیهای با مقاومت کمتر هستند ، زودتر بر اثر عوامل مختلف آسیب می بینند

